AO FINAL aquel prócer excesivo tiña razón. Os fillos da clase dirixente conseguen mellores traballos e aproban oposicións porque son máis intelixentes. Esa afirmación ten máis que ver co estómago que co cerebro: con este baleiro, aquel só pode pensar en comida.
No documental sobre inseguridade alimentaria A place in the table o lexislador J. McGobern define o problema: «A perda de potencial humano é terrible. Rapaces marcados pola fame poderían ter sido líderes, grandes científicos pero o seu impacto arruina e debilita a nación».
O cerebro humano é plástico e, o dos máis pequenos, moi delicado. Se non se estimula, se non é alimentado xamais desenvolverá o seu potencial. Un cerebro xibarizado non pode estudar, non pode formarse.
As calorías son o combustible da intelixencia. A fame impide pensar. Ancora no presente, a pensar só na próxima comida. Con fame non hai futuro. A falta de comida e de coidados golpea sobre todo a menores de tres anos. Un neno que non come ben perde oportunidades de formar as neuronas necesarias, de amoblar o cerebro. E o seu futuro xamais será o que puido ter sido.
Os primeiros anos son claves na epopea humana. Mal alimentados non medrarán como deberan e serán diana de enfermedades. E os seus cerebros non completarán o desenvolvemento. A falta de comida e de coidados nos primeiros anos marcarán a súa vida.
Estudos recentes afirman que a materia gris desenvólvese peor nas familias sen recursos. Ata os políticos máis torpes deberan sospeitar a estreita relación entre pobreza e rendimento escolar. Pero o que vemos camiña en sentido contrario: unha aposta pola desigualdade.
Un estudo de JAMA Pediatrics mostra que «os problemas de desenvolvemento cerebral dos nenos pobres explicaría ata o 20% do baixo rendimento escolar». E que «as estruturas do cerebro destinadas a procesos críticos para a aprendizaxe son vulnerables a situacións de pobreza, escasa estimulación e nutrición deficiente». Só «a mellora do entorno pode cambiar o vínculo entre pobreza infantil, deficiencias cognitivas e rendimento escolar» Joan Luby alerta da «alta vulnerabilidade e adaptabilidade do cerebro en desenvolvemento». De aí «a importancia de mellorar o entorno dos nenos na ventá de oportunidade dos primeiros anos» apostando por políticas públicas para disminuir a desigualdade.
Como se bota agora en falta aquí e agora, a benéfica e imprescindible labor de Preescolar na Casa! Políticas cortopracistas, desnortadas e irresponsables puxeron fin a unha labor pioneira en Galicia. A cambio de nada.
Tiña razón o político aquel. Os fillos que aproban oposicións non son mellores, só están máis estimulados e mellor alimentados. Nenas e nenos vítimas das políticas de desigualdade, terán cerebros diminutos.
