CONTÁBAO PALOMA, luguesa que dedicou as vacacións a ensinar clarinete nos barrios duros de Costa Rica: «Teñen paixón pola música, son como esponxas aprendendo. Non queren recreos, só tocar, ensaiar, traballar. A música é ferramenta de cambio social, fermosa porta para escapar da pobreza».
En Cateura, o maior vertedoiro de Paraguai atopan violíns no lixo: uns poucos cartos para investir en música, espazo cultural liberador. Rapaces ameazados pola droga, violencia sexual, analfabetismo, pandillas: montañas de lixo. Aporta a materia prima para fabricar violíns, guitarras e saxos. Aprenden que non ter nada non é escusa para non facer nada. A Orquestra de Instrumentos Reciclados de Cateura viaxa polo mundo enteiro mostrando o que define a toda orquestra: traballo duro en equipo. A música está a cambiar as súas vidas, as das familias e comunidades. Velaí o seu agasallo: transformar o lixo en valores, beleza. En música.
Les que no exquisito mundo do Palau en Barcelona, a música alimentaba a depredadores, pagaba a voda da filla de, e financiaba campañas de partidos turbios. O fastoso salón asistía á traición da música que nos fai mellores, linguaxe universal que dignifica.
Ves de ler, xusto agora, que no barrio deprimido de La Vera en Gran Canaria, constrúen con violíns soños no cerebro dos nenos. Teñen entre 3 e 16 años e queren ser músicos. Senten felicidade e inmensas ganas de aprender cada vez que o arco acariña as cordas. Están a construír un fermoso soño: amar o violín, divertirse tocando e rescatalos dos problemas dos pais. Aprender música éche moito máis que música: unha orquestra é algo compartido, pertence a todos. Nun país de becarios o soño do barrio tinerfeño só é posible con voluntarios. Cun escaso amor pola música as autoridades non poden entender que unha partitura chea de formigas ou semicorcheas, poida facer tan feliz a un neno. Os instrumentos van chegando a través de axudas de USA, Alemaña, Arxentina, tamén España. Os violíns, clarinetes, contrabaixos, teñen moitas dificultades para entender os boletíns oficiais e onde os esforzos persoais nunca chegan tan lonxe como as inextricables redes clientelares. Por iso, un voluntario conta que «pouco hai que facer mentres a cultura do país dependa dunha calculadora». Un pobo culto e preparado é aposta a longo prazo, sementeira de cariño, coidados precisos, colleita que leva anos e pouco ten que ver co curto prazo, o balbordo, o panem et circenses. A danza, as artes, a pintura, a música, os clarinetes de Costa Rica, os saxos de Cateura, os violíns de La Vera en Puerto de la Cruz requiren o cultivo do amor, coidados intelixentes e tempo pausado. Boa inversión de futuro: a fin de contas, a música ten máis valor, moitísimo máis valor que os euros.
