Opinión

Esoutro Rivas

ALÉN DE estar considerado un escritor central na literatura galega actual, Manuel Rivas é un dos autores máis recoñecidos fóra das nosas fronteiras. Libros como Un millón de vacas ou Os comedores de patacas, que viron a luz empezada a década dos noventa, asentaron un imaxinario fortemente enraizado na identidade, por unha banda, e na emotividade colectiva -materia esta de tan perigoso manexo- por outra. A popularidade do escritor viuse incrementada de maneira notábel a raíz do desenvolvemento na súa obra dun fío temático igualmente delicado que seguía, e en certa medida segue, a ferir sensibilidades tanto persoais como políticas. Refírome ao tema da Guerra Civil e as súas vítimas en Galicia. Foron, neste sentido, o relato ‘A lingua das bolboretas’, aparecido en Que me queres amor, e O lapis do carpinteiro dúas narracións que conseguiron mudar a perspectiva á hora de abordar na ficción un tema da historia recente. Á sona axudaron, é verdade, as correspondentes versións cinematográficas. A maridanza, por veces feliz, entre literatura e cine conseguiu incorporar as narracións do autor sobre a represión do 36 á memoria compartida.

O recoñecemento de Manuel Rivas vén dado polo tanto principalmente pola novela, o relato e tamén o xornalismo, onde o seu nome resulta tamén fundamental para o retrato da Galicia das últimas décadas. Máis descoñecido é o xénero que o escritor comezou a publicar cando se acababa de estrear a década dos oitenta e que, aínda que cun ritmo menor, non abandonou no sucesivo: a poesía. A repercusión, tamén mediática, da obra narrativa e a promoción que se acostuma facer das diferentes tipoloxías textuais -a poesía non vende?- deixaron nun segundo plano títulos fundamentais, como Balada nas praias do Oeste, Mohicania, Ningún cisne , que se afastaron da estética dominante na poesía dos oitenta e introduciron nela a naturalidade do discurso, a realidade social e un finísimo sentido do humor.

A publicación do seu último libro, A boca da terra, é polo tanto unha boa nova para quen amamos estoutro Rivas dono da rara arte de converter o retallo cotián en poema, a nada en todo, e aquilo no que ninguén repara en imaxe brillante. O poemario, que aparece despois dun longo silencio roto tan só desde os oitenta por Costa da Morte blues, dúas antoloxías e A desaparición da neve é, como o seu título adianta, un libro escrito con terra, cos seus signos, coa súa memoria e mesmo coa transcrición da súa voz. Nas súas páxinas volve anoar dúas liñas que amarran a poesía do autor. Una delas é a da paisaxe identitaria, nomeada, humana. A outra, a da lembranza e o tributo ás persoas que non están, desde os cesterios xitanos asasinados no 36 até María Miramontes e Ánxel Casal, protagonistas do fermosísimo poema ‘Singer e Minerva’, que pecha unha das novidades recomendábeis da anada.

Comentarios