SEGUNDO O dicionario da RAG, ladrón, ladroa ou ladra é a persoa que se apodera do alleo. Esta palabra debería baleirarse en boa parte do seu significado ao ir acompañado do adxectivo pobre e intensificalo cando o adxectivo é rico. Mais sucede o mesmo que cos bebedores que, como canta nunha baguala Atahualpa Yupanqui, «el rico le dice al pobre/calavera y chupador: /el rico liba en su mesa/y el pobre en el mostrador».
Moitos dos que agora están entre reixas por roubar dun ou doutro xeito o erario público, tamén vían a palla no ollo alleo e acusaban ao pobo de vivir por riba das súas posibilidades. Eles eran os que vivían por riba das posibilidades do pobo.
De ladróns pobres sabía abondo Xulio Campo, o meu avó paterno. Eran algúns dos que viñan de lonxe, dacabalo ou camiñando, mercar no seu comercio do Val do Mao. Alí había de todo (de todo o que había naqueles comezos do século XX). Vendía moito, entre outros motivos porque fiaba sen exixir garantías de ningún tipo e, obviamente, non era doado competir con el. Deixando á parte os que endexamais saldaron as súas débedas, xentes de trinta quilómetros á redonda que a miúdo non volvía ver, non eran poucos os que se aproveitaban da súa bondade e boa fe naqueles tempos de escaseza. Da súa boca e da do meu pai teño escoitado anécdotas ben significativas.
Seica nunha ocasión, tras atender a un cliente, convidou-no como tiña por costume a un viño. O home, unha vez que enviou o contido, gardou con disimulo o vaso no peto. Cando o avó se decatou, mandou a meu pai, que era un neno, reclamarlle o roubado. Non polo valor do obxecto, senón pola burla con que agradecera a confianza de lle fiar e mais o trato recibido. O conto é que o home camiñaba de présa e o neno non desistía no empeño de atallalo. Nun punto detívose, tirou o vaso do peto, e dixo: «Mira que vir até aquí por un vaso». E meu pai confesaba ter sentido máis vergoña que o ladrón. Pero argallou, xunto co meu tío Pepe, unha pequena vinganza anos despois. Nunha caixa en que se podía ler Jabón espumoso y oloroso, meteron excrementos de cabalo e deixárona riba do mostrador. A caixa desapareceu co xa coñecido raspiñeiro.
Non sei se foi o mesmo que, chegado no coche de liña un empardecer de treboada, tendo varias leguas de camiño por diante, foi convidado a durmir na casa. Pola mañá seguía caendo auga a cachón, mais o individuo saíu co paraugas pregado e sospeitosamente reenchido. Cando foron ao cuarto atoparon a explicación: desapareceran as sabas.
Se non xustifico, comprendo a quen carecía de cousas tan básicas. Porén, danme noxo os que, tendo moito, aínda queren máis.
