Hai palabras que nos labios dalgunhas persoas soan a blasfemia, por exemplo, liberdade. Non na de Iqbal Masih, tiroteado en 1995, sen facer aínda os 13 anos. Hoxe tería 35 e o mundo sería máis habitábel con el. Porque, como a voz lírica do poema de Paul Éluard, nacera para coñecela. Pagouna a prezo de sangue e por iso é enteiramente súa.
O neno sorrí desde a quietude imperturbábel dunha fotografía, branquísimos os dentes, negrísima e luminosa a ollada, agora xa ao outro lado do tempo.
Ao caer da bicicleta mortalmente ferido de bala, espallou en todos os rumbos da rosa dos ventos a súa chamada a rematar coa escravitude infantil. Facíao desde os dez anos, cando fuxira da fábrica de alfombras onde era escravizado desde os catro.
Xornadas de 12 horas, malleiras, mala alimentación... Afectado de raquitismo por estas cousas, medía o mesmo que un neno de seis.
Mais o seu corazón e a súa afouteza eran grandes. Sabía que el non era o único elo dunha longa cadea de explotación infantil. Era habitual que os nenos fosen entregados polos pais en réxime de escravitude, avais e pagadores de débedas sempre a medrar por mor dos xuros acumulados. No caso de Iqbal, foran inicialmente 600 rupias (pouco máis de 3 euros) destinadas aos gastos do casamento do irmán maior. Así que, desde a súa fuxida, entregouse en corpo e alma á denuncia da explotación infantil, apoiado por un sindicato que bogaba na mesma dirección. As mafias das alfombras ameazárano repetidas veces até asasinalo un 16 de abril, nun Pakistán cómplice desde certas instancias oficiais e a prensa.
En 1998 instaurouse esta data como Día contra a Escravitude Infantil. Hónranse a súa memoria e a súa loita. Algunhas cousas mudaron; secasí segue existindo a explotación porque existen a indixencia, a fame e os desalmados capaces de se enriqueceren entre os pobres e a custa deles.
Tamén aquí aconteceu, talvez cun rostro menos terríbel. Aínda así, coñecín mulleres que, desde os oito anos, serviran en casas a cambio da comida, a fregar a louza subidas a unha cadeira porque non chegaban ao vertedoiro; pegureiras no monte, a temer a chegada do lobo tras das ovellas ou de homes coma o lobo da Carapuchiña Vermella. Nenos e nenas a retardar o comezo do curso até outubro por mor de axudar na colleita das patacas. Eran outros tempos e a falta de mecanización suplíase con moita man de obra. Dicíase: "O labor dun neno é pouco, pero quen o perde é tolo".
Hai que lle contar estas cousas á xente nova. A escravitude e a molicie distan moito entre si; mais ambas implican falta de liberdade. Iqbal Masih naceu para ela, morreu por ela e converteuse en semente dela.
